Ter voorbereiding op mijn lezing over godsdienstpsychologie van a.s. woensdag heb ik vanmiddag de documentaire ‘Mattheus en ik’ bekeken. Rotterdams filmmaker Victor Vroegindeweij heeft in deze film onderzocht wat hij, als atheïst, kan leren van de ambitieuze evangelist Mattheus van der Steen. Zie hier de aankondiging van NRCV document:
http://www.youtube.com/watch?v=OXlpvQYm2d8
Ik heb veel documentaires, artikelen en boeken gelezen over het fenomeen gebedsgenezing. Het is en blijft een fascinerend en razend interessant thema voor een godsdienstpsycholoog. Wat mij in deze documentaire aanspreekt is vooral de aanpak en toonzetting van deze film. Victor heeft Mattheus al een aantal jaren gevolgd via kranten en internet. Toen hij hem benaderde om een documentaire te maken bleken ze een klik te hebben en is er een vriendschap ontstaan. Victor worstelt zelf met de leegheid van het bestaan, heeft last van angststoornissen en depressies. Mede vanuit die persoonlijke ervaring is hij gefascineerd door de charismatische beweging. “Ik ben een atheïst, of eigenlijk een agnost. Maar ik merk wel dat ons leven zonder religie problemen met zich meebrengt. We kunnen niet putten uit de oneindige toolbox van het geloof, waarin niet alleen dingen staan over God en Jezus, maar ook hoe om te gaan met verlies van dierbaren, het geeft antwoord op bestaansvragen zoals ‘Waarom ben ik op aarde’ en ‘wat komt er na de dood’De film is een portret van Mattheus en zijn organisatie en een ‘willen begrijpen’ van Victor, terwijl hij zijn kritische blik als documentairemaker én atheist niet verliest. Ontroerend is het slot wanneer de vrouw van Mattheus, Rebecca, schildklierkanker heeft, en het echtpaar naar het ziekenhuis gaat voor een operatie. Ik betrapte mijzelf op een soort genoegdoening: “Sja, en waar blijven ze nu met hun gebedsgenzing en hoop op een wonder?” Vroegindeweij doet dit niet, maar leeft mee, wacht met zijn vriend totdat Rebecca uit de narcose ontwaakt. Hij concludeert dat hij nooit dichterbij de God van Mattheus is geweest als aan het bed van Rebecca. Rebecca geneest. Mattheus dankt dat aan God, Victor aan de medische wetenschap. Victor is niet bekeerd door Mattheus, maar hij voelt verbondenheid als mens “We komen van verschillende werelden, maar zijn dezelfde soort mensen”. Deze documentaire gaat eigenlijk meer over zingeving dan over gebedsgenezing. Het prikkelt om verder te kijken dan met een afkeurende blik naar ‘die gekkies te kijken die in wonderen geloven of grof geld willen verdienen aan hun healings’.
Na het lezen van je blog heb ik net de documentaire gekeken. Ik vind het heel indrukwekkend en onderschrijf je laatste zin over de prikkeling meer te willen zien en horen. Aan de andere kant denk ik dan wanneer heb je genoeg gezien en gehoord om te kunnen geloven zoals Jezus van ons vraagt. Onvoorwaardelijk alle “muren” om je hart af te breken en je leven aan Hem over te geven. Mattheus heeft het over de traditionele christenen met hun wetten. Zelf kom ik ook uit die traditionele hoek en ervaar ik inderdaad die “wetten” wel eens als (veilige) muren om mijn hart. Aan de andere kant zie ik ook bij Victor “muren” om zijn hart. Dus of je nu christen bent of niet ieder mens heeft eigen veiligheden ingebouwd om Jezus buiten de deur te houden. Bij mij heeft deze documentaire wel geholpen om vooroordelen te laten varen en na te denken over de ” muren ” om je hart.