Zondag bezochten wij festival over het IJ. Veel voorstellingen die op Oerol staan, zijn ook op dit kleinere festival te zien.  Het terrein van de N.D.S.M (Nederlandse Dok en Scheepvaart Maatschappij) biedt echter weer een heel ander, stedelijk decor. Toen we op de pont zaten naar het festivalterrein viel ons oog op deze tentoonstelling in het scheepvaartmuseum:

Precies 150 jaar geleden schafte Nederland de slavernij af. Het was het einde van twee eeuwen waarin ons land 550.000 slaven verscheepte en verhandelde. Deze thematiek zou ook in de voorstelling die wij bezochten terug komen, zo bleek later. Wij gingen naar ‘de Grachtencreaties’ een samenwerking tussen jonge theatermakers en het Grachtenfestival. Een opera in de coffeeshop (tot grote consternatie onder de gewone bezoekers ”Holy shit, this is fucking opera!”) een geëxplodeerde piano in een kelderbox aan de Brouwersgracht, èn een confrontatie dus met onze eigen onfrisse nationale geschiedenis. De bezoekers, allemaal wit natuurlijk, werden naar binnen geloodst en achter een ketting gezet. Muzikanten op fluit en klavecimbel die vrolijk 17^e eeuwse muziek speelden. De ‘zwarte elite’ kwam binnen om ons te bekijken, te bevoelen, te beoordelen en uiteindelijk te kopen, of niet. Natuurlijk was Marien het haasje; voor zo’n grote man hadden ze wel 10 euro over. Ook mijn buurman werd meegenomen (hij danst leuk) en ik (handige kleine handjes). Een simpel concept maar akelig doeltreffend om de vernedering te voelen.  Ik moest direct denken aan het boek dat ik begin dit jaar las: Het Negerboek van Lawrence Hill. Een meeslepende historische roman over de roof van mensen uit de binnenlanden van Afrika, de wrede tocht op het slavenschip, de vernedering en mishandeling, maar bovenal de strijd om vrijheid.  Ik was een beetje genegeerd toen ik het boek uit had; plaatsvervangende schaamte dat de slavernij ons land pas 150 jaar geleden is afgeschaft en dat ik over dit thema eigenlijk zo weinig wist. Tegelijkertijd vond ik het Negerboek een hoopvol boek. De hoofdpersoon Aminata  verliest alles, behalve haar waardigheid en mens-zijn, hoe haar omgeving ook tracht dat van haar af te nemen.

Niets is pijnlijker dan krenking van de menselijke waardigheid; niets vernederend dan slavernij. Menselijke waardigheid en vrijheid zijn ons van nature aangeboren. Laat ons die dan verdedigen of met waardigheid sterven.                                                   

Cicero (106 v. Chr-43 v. Chr)