Afgelopen zaterdag bezocht ik samen met vriendin Marlinde de cursus Levenskunst in debatcentrum Arminus Rotterdam. In het SPOOR-blaadje van de NS stond:

Filosoof Jan Flameling bespreekt op een voor iedereen toegankelijke manier drie belangrijke stromingen binnen de wijsbegeerte: het boeddhisme, de existentiefilosofie en de neurofilosofie. Deze benadrukken dat de mens niet kan bestaan zonder relaties met ‘de ander. De cursus geeft inzicht in hoe we vanuit betrokkenheid met de mensen om ons heen, onze banden met hen kunnen versterken.

Dat klinkt goed: eerst een theoretisch kader en dan in gesprek gaan met tussendoor koffie met ‘luxe gebak’ (aldus SPOOR). Flameling startte zijn betoog met de uitspraak dat filosofie eigenlijk veronderstelt dat je met elkaar van gedachten wisselt. De opzet van deze middag zou echter meer monologisch van aard zijn. En inderdaad: ruim anderhalf uur hebben we naar hem geluisterd. Het kosmische bewustzijn, het proto-zelf en de dispostioneel opgeslagen herinneringen vlogen ons om de oren. Een powerpoint met veel tekst, weinig beeld. Tijdens het voorlezen uit een oer-saai boek van een neurofilosoof kon ik mijn ogen bijna niet openhouden. Ook de belofte van het luxe gebak pakte teleurstellend uit toen er diepvries-appeltaartjes werden uitgeserveerd. Kortom, de pauze gebruikten wij om de benen te nemen om in de Witte de Withstraat verse citroentaart te gaan eten. Eigenlijk is het tegen mijn principes om voortijdig een lezing te verlaten. Maar het leek er niet op dat de rest van de cursus interactiever of inspirerend zou worden. Wij waren het erover eens dat onze schaarse vrije tijd beter benut kon worden. En we hebben een heerlijke middag gehad.

Toch jammer dat Flameling het thema Levenskunst voor ons niet op een toegankelijke manier wist te presenteren. Ik las in NRC een kritische recensie over de classes van The School of Life waarin gezegd werd dat citaten van de filosofen te populair en oppervlakkig werden gebruikt. Wellcht is Flameling het daarmee eens. Oppervlakkigheid kun je hem niet verwijten. Desalniettemin is de insteek van The School of Life meer aan mij besteed. Ik miste interactie, inspiratie en humor in het verhaal van Flameling. En dat zijn wat mij betreft nu juist de ingredienten voor een les in levenskunst..

Als je zeven minuten hebt: bekijk dan dit filmpje van een levenskunstenaar die geen moeilijke woorden of neuro-filosofiie nodig heeft..

https://vimeo.com/37984775