Afgelopen donderdag bezocht ik de voorstelling De Bovenkamer van theatermaker en geestelijk verzorger Thomas Berggreve. Het was een samenwerking tussen ‘mijn eigen’ Federatie en Zorgcentrum de Hanepraaij in Gouda waar we ook te gast waren. Alleen al bijzonder vond ik de samenstelling van het publiek; een combinatie van mensen waarvan sommigen sporadisch of nooit in een kerk komen, anderen waarschijnlijk zelden of nooit in een theater, en anderen (bijna) nooit in een zorgcentrum. Zoals ik. Allemaal werden we geraakt door het verhaal van de gepensioneerde dirigent Joachim Meijer bij wie de ziekte Alzheimer steeds duidelijker terrein wint. Thomas Berggreve koos bewust voor een dirigent en voor veelvuldig gebruik van muziek omdat muziek een belangrijke rol speelt bij mensen met dementie: ‘Het biedt herkenning, troost, raakt en beweegt hen’.

Berggreve maakt op indrukwekkende wijze het proces duidelijk van het verlies van grip op het leven. Spullen kwijtraken, niet meer op woorden kunnen komen, achterdocht en uiteindelijk het gevoel dat er een groot gat in je hoofd zit waar alles wat binnenkomt direct doorheen valt. IK vond het een intense beleving. In het nagesprek bepleitte hij verdieping in deze ziekte, creativiteit in het omgaan met mensen met dementie, en het gebruik maken van dat wat het langst in tact blijft; muziek en iemands muzikale biografie.

Ik vond een filmpje op Canvas waar de Vlaamse kunstenaar Kamagurka een bezoek brengt aan een atelier waar mensen met dementie samen schilderen en beeldhouwen. Kunst biedt, net als muziek, een expressie-mogelijkheid als woorden niet meer voorhanden zijn. Hij spreekt met Patrick, een 57-jarige man die lijdt aan jong-dementie en die zijn ziekte in beeld probeert te vangen. Ontroerend.

https://www.canvas.be/video/kamagurka/2015/jongdementie (3:56 min)